ترجمه تیتر روزنامه ها

این متن را به ترجمه تیترهای روزنامه های مشهور اختصاص دادم


1- Four acquitted in bomb plot against U.S embassy in Paris.
تبرئه چهار مظنون به توطئه بمب گذاری در سفارت آمریکا در پاریس
لغات:
to Acquit: to give a decision in a court of law that someone is not guilty of a crime. تبرئه کردن


2- Top generals still stand behind Chavez.
ژنرالهای ارشد هنوز از چاوز حمایت می کنند.
3- Bush and new Korian leader to take up thorny issues.
بوش و رهبر جدید کره مسائل بغرنج را مرور می کنند.
4- Saudis alter promis to help Afghans.
سعودی ها قول خود را در مورد کمک به افغانستان پس گرفتند.
لغات:
تغییر دادن عوض کردن to Alter: to change, or to make someone or something change

تمرین نکته های ویرایشی در زبان فارسی

۱. می باشد

الف. به دو دلیل بهتر است که از استعمال (می باشد) به جای (است) خودداری شود.

(می باشد) و دیگر صیغه های (باشیدن) در گفتار عادی مردم رایج نیستند و البته زبان نوشتار به جز در موارد خاص؛ هر چه زبان روزمره نزدیکتر باشد بهتر است.

ب. (می باشد) به عنوان فعل اسنادی؛ هیچ فرقی با (است)ندارد و بنابراین نیازی نیست که جانشین آن شود مگر برای احتراز از تکرار.


۲. تنوین قید ساز

تنوین نصب یا تنوین قید ساز مخصوص کلمات عربی است و الحاق آن به واژه های فارسی یا به واژه های برگرفته شده از زبان های فرنگی غلط است. از استعمال ترکیب هایی چون دوما ؛ سوما؛ جانا؛ گاها؛ ناچارا؛ تلفنا؛ تلگرافا و نظایر اینها باید پرهیز کرد.


۳. جمع به (ین) و (- ون)

در چند قرن اخیر در فارسی رسم بر این شده است که اسامی جانداران صاحب شعور را ؛ اگر اصل آنها عربی باشد به (ین) و (- ون) جمع ببندند مانند معلمین؛ مسافرین؛ مومنین؛ روحانیون..... اما بهتر است و حتی درست تر است که همه این نوع کلمات را در همه حال به (ان) یا احیانا به (ها) جمع ببندیم. معلمان؛ مسافران؛ مومنان.... .


منبع
ترجمه متون مطبوعاتی دکتر تجویدی

ضمایر ملکی

ضمایر ملکی م؛ ت؛ ش؛ مان؛ تان؛ شان (که آنها را ضمایر پیوسته یا ضمایر اضاف یا ضمایر مضاف الیهی نیز می نامند) اگر :

- پس از کلمه ای قرار بگیرند که مختوم به حرف ضامت یا مصوت مرکب ow باشد ؛ به آن می چسبند :

کتاب + م -----> کتابم
دفتر + ت -----> دفترت
قلم + مان -----> قلممان
لباس نو + تان -----> لباس نوتان
گندم و جو + شان -----> گندم و جوشان

این ؛ آن

قواعد پیوسته نویسی و جدا نویسی (این) و (آن) بر حسب اینکه بعد یا قبل از کلمه به کار رود؛ به قرار زیر است :

۱. (این) و (آن) (ضمیر یا صفت های اشاری یا مبهم) جدا از کلمه ی بعد نوشته میشوند :

بنویسید این همه
ننویسید اینهمه

بنویسید آن وقت
ننویسید آنوقت

بنویسید این طور
ننویسید اینطور

بنویسید این گونه
ننویسید اینگونه

- کلمه مرکبی که با یکی از کلمه های (این) و (آن) ساخته شده باشد تابع قاعده ی کلمات مرکب است و سر هم نوشته میشود.

آسان گیری در ترجمه و نگارش

قسمت اول

گاهی اوقات نارسایی هایی در ترجمه یافت میشود که در اثر آسان گیری در ترجمه و گزینش رایج ترین یا نخستین معادلی که در فرهنگ انگلیسی به فارسی برای واژه یا عبارتی خارجی آمده است پدید می آید. در این موارد مترجم ترجمه لفظ به لفظ می کند بی آنکه به ساخت جمله و معنای مراد واژه در جمله توجه داشته باشد. به چند نمونه زیر توجه کنید :

1. The residents of this city experienced a devastating earthquake.

ساکنان این شهر زلزله ویرانگری را تجربه کردند.

We experienced a very cold winter last year.

سال گذشته زمستان بسیار سردی را تجربه کردیم.

کاربرد فعل تجربه کردن در این نوع جمله برای فارسی زبانان بیگانه است. یکی از معادل های مناسب برای این فعل شاهد بودن است.

2. Among other things

این عبارت معمولا ترجمه میشود : در میان چیزهای دیگر. مثلا در این جمله :

در میان چیزهای دیگر؛ انسان دارای توانایی و میل به حرکت است.

یکی از معادل های مناسب برای این عبارت (گذشته از دیگر...) و یا (علاوه بر...) است.

انسان گذشته از دیگر توانایی ها و میل ها؛ توانایی و میل به حرکت دارد.

3. Man is a child of nature, yet he transcends her.

انسان فرزند طبیعت است و هنوز از آن فراتر می رود.

در این جمله کلمه yet به هنوز ترجمه شده است در حالیکه معادل مناسب این کلمه (اما)؛ (معهذا)؛ (ولی) و (با وجود این) است.

4. Vertebrates have the capacity of moving.

مهره داران ظرفیت حرکت دارند.

کلمه capacity به (ظرفیت) ترجمه شده است و از معادل های مناسب دیگر مانند (توانایی) یا (استعداد) غفلت شده است.

مهره داران توانایی حرکت دارند.

عدم مطابقت فعل با فاعل

در فارسی با فاعل مفرد همیشه فعل مفرد آورده میشود(جز گاهی اوقات برای بیان احترام) اما در مورد فاعل جمع قاعده ی کلی این است که اگر جاندار باشد فعل آن به صیغه ی جمع در می آید و اگر بی جان باشد حتی المقدور فعل مفرد آورده میشود مگر هنگامی که صفات جانداران را به آن نسبت دهند یا هنگامی که احتمال ابهام یا خلط مفاهیم در کار باشد. به مثال زیر توجه کنید :

آنان معتقد بودند هر کس درخت کهنسال و یا درخت مثمری را قطع کند در همان سال یکی از خویشاوندان خود را از دست خواهند داد.

جمله ویرایش شده : آنان معتقد بودند هر کس درخت کهنسال و یادرخت مثمری را قطع کند؛ در همان سال یکی از خویشاوندان خود را از دست خواهد داد.


منبع
ترجمه متون مطبوعاتی دکتر تجویدی

ناسازگاری زمان افعال در دو جمله ی همپایه

در دو جمله ی همپایه؛ افعال باید از نظر زمان با یکدیگر مطابقت داشته باشند. به مثال زیر توجه کنید :

دولت باید بر روند تهیه کتاب ها نظارت داشته باشد و از چاپ کتب نا مناسب و گمراه کننده جلوگیری می کند.

جمله ویرایش شده : دولت باید بر روند تهیه کتاب ها نظارت داشته باشد و از چاپ کتب نا مناسب و گمراه کننده جلوگیری کند.


منبع
ترجمه متون مطبوعاتی دکتر تجویدی

حذف فعل بدون قرینه

هر گاه چند جمله ی معطوف به یکدیگر دارای فعل یکسان باشند می توان این فعل را از جمله های اول حذف کرد و در جمله آخر آورد. ولی باید توجه داشت که حذف فعل در جمله های اول حتما با وجود قرینه در جمله آخر صورت گیرد.

برای مثال به جمله ی زیر توجه کنید :

بنابراین گزارش ؛ تیر اندازیها روز جمعه شروع و روز دوشنبه پایان یافت.

جمله ویرایش شده : بنابراین گزارش ؛ تیر اندازیها روز جمعه شروع شد و روز دوشنبه پایان یافت.

منبع
ترجمه متون مطبوعاتی دکتر تجویدی

دراز نویسی

در دوران اخیر؛ غالبا فعل های بسیط را به فعل های مرکب و عبارت های کوتاه را به عبارت های بلند تبدیل می کنند و مثلا به جای اینکه بگویند : یک جفت کفش خریدم. می گویند : یک جفت کفش خریداری کردم. این عمل را دکتر خانلری (دراز نویسی) نامیده است. در فارسی فصیح بهتر است که از استعمال این ترکیب های طولانی خودداری شود.

برخی از این گونه ترکیب ها و عبارت های طولانی به قرار زیر است :

اتخاذ کردن به جای گرفتن
ارسال کردن به جای فرستادن
امکان پذیر به جای ممکن
به رشته ی تحریر کشیدن به جای نوشتن
به عمل آمدن به جای شدن
به قتل یا هلاکت رساندن به جای کشتن
به مورد اجرا گذاشتن به جای اجرا کردن
پشت سر گذاشتن به جای گذراندن
چیزی در حدود به جای در حدود
حضور به هم رسانیدن به جای حاضر شدن
زخمی شدگان به جای زخمیان
قادر بودن به جای توانستن
کشته شدگان به جای کشتگان
مورد استفاده قرار دادن به جای استفاده کردن
مورد تصویب قرار دادن به جای تصویب کردن
مورد ستایش قرار دادن به جای ستودن

منبع
ترجمه متون مطبوعاتی دکتر تجویدی

عبارت وصفی یا وجه وصفی به جای فعل شخصی

عبارت وصفی یا وجه وصفی عبارتی را می گویند که فعل آن به جای اینکه به یکی از صیغه های صرفی باشد به صورت صفت مفعولی است و بسیاری از فضلا و دستور نویسان معتقدند که پس از عبارت وصفی نباید (و) ربطی بیاید و در نتیجه جمله ی زیر را نادرست می دانند :

سالانه ۲۵ هزار کودک دچار کوری شده و یک میلیون کودک نیز جان خود را از دست می دهند.

جمله ویرایش شده : سالانه ۲۵ هزار کودک دچار کوری میشوند و یک میلیون کودک نیز جان خود را از دست می دهند.

امروزه در زبان نوشتار؛ ساده تر و حتی فصیح تر آن است که از استعمال عبارت وصفی خودداری شود و صیغه های صرف افعال به طور کامل بکار میرود. یک نکته ی مهم را نباید از نظر دور داشت : هر گاه چند فعل معطوف به یکدیگر به صیغه ی ماضی نقلی یا ماضی بعید باشند و فعل معین (بودن) در آنها به قرینه حذف شود؛ عبارت از نظر ظاهر به عبارت وصفی می ماند و غالبا نیز آن را به جای عبارت وصفی می گیرند و می پندارند که استعمال (و) ربط در آن غلط است و حال آنکه چنین نیست.

منبع
ترجمه متون مطبوعاتی نوشته ی دکتر تجویدی