روش لفظی - معنایی

در این روش مترجم می پذیرد که اولا دو زبان مبدأ و مقصد هر چند در مواردی مشترکند اما از جهات مختلف نحوی؛ واژگانی و معنایی تفاوت هایی نیز دارند؛ ثانیا این تفاوت ها باید تا حد امکان در نظر گرفته شده و در مواردی که دو زبان بر یکدیگر انطباق نمی یابند؛ از قوانین زبان مقصد تبعیت کرده و ترجمه را با رعایت قابلیت های نحوی و معنایی زبان مقصد نوشت. در روش لفظی - معنایی؛ مترجم کارش را با گرایش به سوی ثبات؛ یعنی ایجاد اجزای صوری متناظر با اجزای متن اصلی؛ آغاز می کند. در واقع اگر مترجم با گرایش به سوی ثبات بتواند هم به نویسنده وفادار بماند و هم به معیارهای زبانی زبان مقصد؛ دلیلی برای تغییر وجود ندارد.


گرایش به ثبات تضمین کننده ی دقت در ترجمه است. اما از آنجا که بنا بر اصول بنیادی ترجمه؛ زبان ترجمه نباید مبهم یا نا مفهوم یا نا مأنوس باشد؛ مواردی پیش می آید که لازم است مترجم به سوی تغییر گرایش یابد.


گرایش مترجم به ایجاد تغییر؛ تابع عوامل مختلف است. مترجم گاه فقط به تغییرات اجباری تن در می دهد و گاه به تغییرات اختیاری نیز توسل می جوید.


انعطاف مترجم تابع دو عامل اساسی؛ یعنی نوع متن و خواننده ی ترجمه است. بطور کلی؛ میزان تغییرات ؛ یعنی میزان آزادی مترجم تابع نوع متن؛ قابلیت ها و محدودیت های زبان فارسی و خواننده ترجمه است. لذا نمی توان آن ها را به صورت ملموسی تعریف کرد.


مترجم نباید تغییری در متن ایجاد کند نه در صورت متن نه در مقصود گوینده مگر اینکه برای هر تغییر ضرورتی احساس کند و بتواند از آن تغییر دفاع کند.




منبع
ترجمه متون ادبی دکتر خزاعی فر